Czym jest zasada proporcjonalności?
Zgodnie z art. 16 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób proporcjonalny. Oznacza to, że każdy element postępowania zamówieniowego powinien zostać ukształtowany zgodnie z tą zasadą – począwszy od wyboru trybu postępowania, a na postanowieniach umowy skończywszy.
Zasada ta ma zastosowanie do wszystkich działań zamawiających, w tym do stosowania fakultatywnych podstaw wykluczenia.
Oczywista nieproporcjonalność- czym jest i kiedy zamawiający mogą z niej skorzystać?
Oczywista nieproporcjonalność to zasada obowiązująca w stosunku do fakultatywnych podstaw wykluczenia. Stanowi ona, iż zamawiający może nie wykluczać wykonawcy, jeśli wykluczenie byłoby w oczywisty sposób nieproporcjonalne. Należy jednak pamiętać, że zamawiający nie może tej przesłanki zastosować do wszystkich fakultatywnych podstaw wykluczenia, ale tylko co do niektórych.
Podstawy, co do których zamawiający może zastosować zasadę „oczywistej nieproporcjonalności” związane są między innymi z obowiązkiem opłat na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, z obowiązkiem uiszczenia podatków, z kwestią sytuacji ekonomicznej lub finansowej jak likwidacja lub upadłość, czy też z poważnym wykroczeniem zawodowym oraz niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy. Z powyższego wynika, iż ustawodawca nie zezwolił na zastosowanie tej zasady w przypadku przedstawienia przez wykonawcę nieprawdziwych informacji, konfliktu interesów czy też bezprawnego wpływu (lub próby wpływu) na zamawiającego.
Podstawę do wprowadzenia instytucji oczywistej nieproporcjonalności stanowi art. 57 ust. 3 akapit 2 dyrektywy 2014/24/UE, w którym określono, że „państwa członkowskie mogą też przewidzieć odstępstwo od obowiązku wykluczenia, o którym mowa w ust. 2, w przypadku gdy wykluczenie byłoby w sposób wyraźny nieproporcjonalne, w szczególności gdy kwota zaległych podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne jest niewielka lub gdy – w związku z naruszeniem obowiązków dotyczących płatności podatków lub opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne – wykonawca został poinformowany o dokładnej należnej kwocie w takim terminie, że nie miał możliwości podjęcia środków przewidzianych w ust. 2 akapit trzeci przed upływem terminu złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału lub, w przypadku procedur otwartych, terminu złożenia oferty”.